Strona główna Lubelskie Chełm Chełm ma nowy zabytek

Chełm ma nowy zabytek

17 marca 2023

A A⁺ A⁺⁺

To kamienica przy ul. Lubelskiej 30. Liczący ponad sto lat i będący prywatną własnością budynek trafił właśnie do rejestru zabytków nieruchomych województwa lubelskiego.

– W bieżącym roku do rejestru zabytków nieruchomych województwa lubelskiego została wpisana kamienica wraz z oficyną, usytuowana w Chełmie przy ul. Lubelskiej 30. Wpis został dokonany w granicach historycznych ścian zewnętrznych tych budynków, wraz z gruntem pod nimi – przekazał w minionym tygodniu Wojewódzki Konserwator Zabytków.

Nieruchomość ta – jak czytamy w informacji – jest ściśle związana z krajobrazem kulturowym Chełma. Została wniesiona w miejscu wcześniejszej zabudowy, bo na planie Chełma z 1823 r. w jej miejscu naniesiony był murowany dom frontowy od ul. Lubelskiej i mniejszy budynek od ul. Pijarskiej. Utworzenie zwartej zabudowy datuje się na rok 1909, gdy został opracowany projekt trzykondygnacyjnego budynku narożnego u zbiegu ulic Lubelskiej i Pijarskiej. Jego autorem mógł być inżynier M. Adler, który zrealizował projekt na zlecenie ówczesnego właściciela Fiszera Lewensztejna.

W okresie międzywojennym, w skrajnej zachodniej części zabudowy od strony ul. Lubelskiej, która dziś wyróżnia się secesyjnym wystrojem, zostały umieszczone reprezentacyjne mieszkania prywatne, zaś w części narożnej i oficynie działał hotel „Victoria”. W latach 30. XX w. do kamienicy dobudowany został dodatkowy segment, który uzupełnił istniejącą zabudowę, tworząc budynek o rzucie czworoboku i zewnętrznym podwórzem, tzw. „studnią”, pośrodku i dojazdem od strony ul. Krzywej. Istniejącą oficynę podwyższono wówczas o jedną kondygnację.

– W zestawieniu z innymi chełmskimi kamienicami z początku XX wieku usytuowanymi w centrum miasta, kamienicę przy Lubelskiej 30 wyróżnia wysoki poziom artystyczny, oryginalna forma architektoniczna oraz bogaty wystrój dekoracyjny elewacji frontowych. Wartością obiektu jest ponadto zachowany układ funkcjonalno-przestrzenny o czytelnej dyspozycji wnętrz, zachowane pierwotne usytuowanie dwóch klatek schodowych (reprezentacyjnej w elewacji od strony ul. Lubelskiej i lokatorskiej od strony ul. Pijarskiej) oraz otworu bramnego od ul. Krzywej – podkreśla LWKZ.

Elementem zasługującym na szczególną uwagę we wnętrzu kamienicy jest dwubiegowa klatka schodowa, która zachowała oryginalny układ z czasów powstania obiektu (zgodny z projektem z roku 1909) oraz pierwotny wystrój. Do czasów współczesnych przetrwały dwuskrzydłowe drzwi przechodnie w sieni, stolarka okienna, żeliwna balustrada, schody z dekoracyjnymi stopnicami, a także dekoracja malarska z roślinnymi motywami. (opr. w, fot. LWKZ)