EEA: Nowy Sącz na pierwszym miejscu w Europie pod względem zanieczyszczenia powietrza PM2.5

Europejska Agencja Środowiska (EEA) udostępniła aplikację, pozwalającą na porównanie jakości powietrza w kilkuset europejskich miastach. Nowy Sącz ma ostatnie, 331. miejsce w rankingu miast z najczystszym powietrzem. Miasta (z terenu UE i krajów współpracujących z EEA) są uszeregowane od najczystszego do najbardziej zanieczyszczonego, na podstawie średniego poziomu drobnego pyłu zawieszonego (PM2.5) w ciągu ostatnich dwóch lat.

Pył zawieszony PM 2.5 zdaniem Światowej Organizacji Zdrowia jest najbardziej szkodliwy dla zdrowia człowieka spośród wszystkich zanieczyszczeń atmosferycznych. Długotrwałe narażenie na działanie pyłu zawieszonego PM2.5 skutkuje skróceniem średniej długości życia, a krótkotrwała ekspozycja na wysokie stężenia PM2.5 powoduje wzrost liczby zgonów z powodu chorób układu oddechowego i krążenia oraz wzrost ryzyka nagłych przypadków wymagających hospitalizacji (nasilenie astmy, ostra reakcja układu oddechowego, osłabienie czynności płuc, itp.). Unia Europejska ustaliła roczną wartość dopuszczalną dla drobnego pyłu zawieszonego na 20 μg/m3.

Według Światowej Organizacji Zdrowia długotrwałe narażenie na działanie pyłu PM2.5 skraca życie statystycznego mieszkańca UE o ponad 8 miesięcy, a w przypadku mieszkańców Polski – aż o 10 miesięcy.

Z danych Europejskiej Agencji Środowiska (opartych na danych z monitoringu w poszczególnych krajach w latach 2019 i 2020) wynika, że w Nowym Sączu graniczna wartość została znacznie przekroczona i wynosiła 27,31 μg/m3 co określane jest jako najniższa kategoria – “bardzo zła jakość powietrza”. Dało to naszemu miastu ostatnie, 331. miejsce w Europie wśród sklasyfikowanych w rankingu miast z najczystszym powietrzem. Najmniej zanieczyszczone powietrze w ostatnich dwóch latach miała Umeå w północnej Szwecji (stężenie cząstek PM2.5 zaledwie 3,7 μg/m3).

Nowy Sącz od wielu lat zajmuje czołowe miejsca w zestawieniach polskich i europejskich miast z najbardziej zanieczyszczonym powietrzem (pod względem stężenia pyłu zawieszonego PM2.5 ale także PM10 oraz rakotwórczego benzo(a)pirenu). Nawet mimo dość systematycznego spadku wskaźników (np. w 2013 roku średnie stężenie PM2.5 wynosiło 36 µg/m3).

Władze miasta przekonują, że największy wpływ na poziom zanieczyszczeń mają sami mieszkańcy, z których część np. spala w piecach odpady lub używa paliwa o najniższej jakości. Wśród przykładów walki ze smogiem wymieniana jest m.in. modernizacja Miejskiego Przedsiębiorstwa Energetyki Cieplnej oraz własny program dofinansowania wymiany źródeł ogrzewania. Szacuje się, że w Nowym Sączu wciąż używanych jest między 3 a 4 tysiące pieców węglowych. Natomiast w ostatnich latach, mimo różnych programów dotacyjnych, w mieście wymieniano tylko kilkadziesiąt pieców rocznie. Zdaniem specjalistów niezwykle istotnym czynnikiem wpływającym na złą jakość powietrza w mieście jest także położenie Nowego Sącza w kotlinie.

(JO)