Fascynujący świat wyścigów konnych

Ludzkość od zarania dziejów rywalizowała ze sobą w dziedzinach życia codziennego. Wraz z rozwojem kulturowym owa, zakotwiczona w naszej człowieczej naturze, chęć udowadniania swej własnej wartości, przerodził się w pierwsze rodzaje rozgrywek sportowych. Tak zwany, okres klasyczny w historii Grecji przyniósł nam pierwsze, uregulowane (co ciekawe, związane ściśle ze światem wierzeń religijnych) dyscypliny sportowe, z których wiele z powodzeniem pielęgnowanych jest do dziś. Wykorzystywaliśmy w zmaganiach sportowych swą zwinność, siłę i szybkość, niemniej już od dawna ludzie chętnie wprzęgali w nie najbardziej udomowione i zaprzyjaźnione z człowiekiem zwierzęta. Wyścigi konne nie są tu ewenementem i także mają zamocowanie w zamierzchłej przeszłości.

Wyścigi konne – trening wojowników, pasja czy tylko rozrywka?

Jak wiadomo, większość dawnych i obecnych rozgrywek sportowych z udziałem zwierząt, ma swe źródło w permanentnych i intensywnych przygotowaniach do zmagań militarnych. Łatwo spostrzec, iż zarówno wyścigi konne, jak i przykładowo, konkursy w powożeniu, to odniesienie do treningów przyszłych kawalerzystów lub wojowników powożących rydwanami.

Od terenów dawnej Persji, przez Helladę, aż pod Rzym, zabytki pełne są płaskorzeźb, będących nadal żywym dowodem na to, iż najlepsi w tych specjalnościach łączyli w ten sposób popis swej niebywałej bojowej sprawności z czystą rywalizacja sportową. Wygrywając wyścigi sportowe, jak ówczesny świat Eurazji długi i szeroki, można było w ten sposób zdobyć nie tylko sławę w swych społecznościach i przychylność władcy.

Liczył się także wymiar religijny – najlepsi helleńscy zapaśnicy walczyli ku chwale Apollina i Ateny, a najszybsi Persowie, uprawiający wyścigi konne, głosili wielkość zaratustriańskiego Ahura Mazdy. Lement ten był bardzo długo równie wazki, co laur otrzymywany za zwycięstwo. Zauważmy, iż lokalne wyścigi konne, organizowane jeszcze gdzieniegdzie w wiejskich społecznościach (np. w środkowej Anglii, Wielkopolsce) są powiązane ze świętami z kalendarza chrześcijańskiego.

Kiedy wyścigi konne stały się sportem – od Sieny do Acot?

Wyścigi konne jako forma rozrywki i pierwociny sportu przetrwały jeszcze w wielu miejscach naszego globu, tak odległych geograficznie i kulturowo. Na wietrznych stepach mongolskiego interioru od wieków odbywały się swoiste festiwale, w czasie których każdy (także kobiety i małe dzieci!) mógł sprawdzić się w jednej z wybranych przez siebie dziedzin. Zresztą Mongolia jest tu znakomitym przykładem, tego co zarysowaliśmy powyżej, a mianowicie, iż wyścigi konne łączą komponent religijny (tradycyjne święto-festiwal Naadam) z treningiem wojskowym (jedną z dyscyplin jest łucznictwo uprawiane na koniach), i rzecz jasna, z nowoczesnym już podejściem do sportu (dziś zawodnicy są profesjonalistami oddanymi swojej dziedzinie).

Na gruncie średniowiecznej Europy wyśścigi konne (a wkrótce także i zakłady konne) ograniczały się początkowo do rywalizacji wyłącznie w obrębie uprzywilejowanych grup społecznych. Do turnieju rycerskiego nie dopuszczono przecież ani chłopów, ani najbogatszych nawet mieszczan – byłoby to złamaniem ówczesnego feudalnego kodu obyczajowego i prawnego! Wraz z zaistnieniem silnych klas niekoniecznie wykazujących się szlacheckim pochodzeniem, nastąpiło poszerzenie społecznej bazy potencjalnych zawodników.

Gdybyśmy się znaleźli na przełomie lipca i sierpnia w XVII wiecznej Sienie, a następnie oglądali wyścigi konne w naszych czasach, z pewnością zauważylibyśmy jedynie inną estetykę miasta i jego mieszkańców. Co najpiękniejsze – tradycja z grubsza się obroniła i pozostała niezmienna. Palio, nadal jest rywalizacją 17 dzielnic (contrade) Sieny, nadal odbywa się pod patronatem Matki Boskiej. Piszemy o tym tutaj, bowiem źródła pisane donoszą, iż jest to od wczesnego średniowiecza jeden z pierwszych wyścigów konnych (przedstawiciele contrad w szaleńczym pędzie trzykrotnie okrążają starówkę, co czyni sieneńskie wyścigi konne jeszcze bardziej emocjonującymi), w trakcie których zarówno zamożni mieszczanie, jak i biedny proletariat prowadzili ożywione zakłady konne. Jeszcze dziś toskańska prasa bulwarowa donosi o obstawianiu Palio legalnym lub prowadzonym przez miejscowy półświatek, w trakcie którego tracone są prawdziwe fortuny.

Rzecz jasna, nowoczesne wyścigi konne i podążające z nimi równocześnie zakłady konne mają oprawę już bardziej uregulowane oraz obwarowane zasadami bezpieczeństwa dżokejów i wierzchowców, niż jeździecki festyn w ciasnych, toskańskich uliczkach. Mowa tu o Anglikach, bo to oni przyłożyli się do tego, iż tak odległe wyścigi konne, jak The Royal Ascot, Kentucky Derby, Dubai World Cup czy Melbourne Cup, są dziś sportem z prawdziwego zdarzenia.

Zarówno dobór koni, uprząż, jak i nawet ubiór dżokeja podlegają pewnym ściśle monitorowany standardom. Także zakłady konne, to zajęcie dla legalnych zakładów bukmacherskich i pole do popisu dla fanów obstawiania, którym z pewnością obce jest robienie zakładów w podejrzanych sieneńskich kafejkach, trattoriach. Jakkolwiek samo „bywanie” na takich imprezach należy jeszcze do dawnego świata anglosaskiej tradycji (wspomnijmy choćby o swoistej estetyce świata Ascot, z jego dress codem w postaci przeglądu damskich kapeluszy), to zakłady konne można obstawiać nie tylko na trybunie, ale i w Internecie, więcej na ten temat na: https://obstawianie-meczy.net/blog/zaklady-na-wyscigi-konne-jak-to-robic/

Bukmacherzy w Polsce proponują obstawianie online, ale też w lokalach tradycyjnych, co dla graczy jest miłą odmianą po surowych czasach PRL, gdy władza wprowadziła zakaz obstawiania wyścigów konnych. Zakłady konne są dziś coraz bardziej popularne w naszym kraju, mimo iż lokalnie wycigi konne odbywają się tylko w czterech miejscach, m. in. na Torze Wyścigów Konnych Służewiec, na Hipodromie w Sopocie i Krakowskim Torze Dąbrówka.