Korzenie potomków z Ziemi Łomżyńskiej oplatają świat

W sobotę 19 sierpnia na dziedzińcu Miejskiej Biblioteki Publicznej, Łomżyńskie Towarzystwo Naukowe im. Wagów zorganizowało spotkanie badaczy historii własnych rodzin połączone z promocją niezwykle ciekawego wydawnictwa „Rody i rodziny z Mazowsza i Podlasia”. 21 badaczy – amatorów prezentuje w tym naukowym wydawnictwie artykuły o efekcie prac historycznych.. 

– Każda osoba reprezentuje zupełnie inny zawód, inną osobowość ale wszystkich łączy pasja genealogiczna i przede wszystkim głęboka świadomość tego, że warto pamiętać o swoich przodkach i warto wiedzieć, że my z nich” – mówi dr Małgorzata Frąckiewicz, wiceprezes towarzystwa, pod kierownictwem której powstało wydawnictwo. – Ich subtelność, wrażliwość, umiejętności, zdolności, prezencja świadczą o tym, że to kronikarze niezwykli własnych rodów i rodzin. Miałam ogromną przyjemność zintegrowania tej grupy osób, zmobilizowania redaktorskiego do tego, aby prace badawcze oprawili odpowiednio, by powstały artykuły naukowe godne tego, by je zamieścić w cyklu  wydawniczym opracowaniu naukowym, które nosi tytuł „Rody i rodziny Mazowsza i Podlasia”.

– Dziadek przeprowadzając się miał mapy ziem – posiadłości, zdjęcia, a nawet pieczęć rodową – opowiada Edyta Matela z Białegostoku, autorka jednej z opublikowanych historii. – Bazując na tych dokumentach zaczęliśmy się wdrażać w historię rodzinną.

Dla wielu Czytelników historia może być śmietnikiem, na którym lądują nasze i naszych przodków ślady. Dla ludzi, którzy spotkali się na dziedzińcu biblioteki w Łomży, są to skarby pozwalające odkrywać swoje korzenie i historie rodzin. Dla Pani Edyty wiąże się to z niesamowitym uczuciem, dużą  przyjemnością i wzruszeniem. Poznanie korzeni, skąd człowiek się wywodzi, jak mówi, daje solidną bazę do funkcjonowania dzisiaj.

Niewątpliwie taką bazę odkrył Tomasz Wojsław z Warszawy. W swoich badaniach, dotarł do osoby, która założyła ród i dała nazwisko. Najstarszy dokument „rodowy” pochodzi z 1426 roku. Przewodnik warszawski odkrył, że jego nazwisko pochodzi od rycerza spod Wyszogrodu o imieniu Wojsław, który od księcia mazowieckiego otrzymał ziemię i na niej powstała miejscowość Wojsławy (okolice Szczuczyna). Jeden z członków tego rodu – Zygmunt Wojsław, był inżynierem górniczym, który kładł podwaliny pod wydobycie i transport ropy naftowej. Zrobił także ogromną karierę w Rosji.

Igor Daniszewski z Poznania opracował 200 biogramów rodziny Mościckich z przestrzeni 250 lat. Dowiadujemy się, że Kajetan Mościcki osiadł w Warszawie i był naczelnym inżynierem Warszawy, a Konrad Mościcki był pierwszym doktorem rolnictwa w Polsce. Panowie pochodzili z Ziemi Wiskiej, przynależnej do historycznego Mazowsza. 

Elżbieta Śleszyńska, nauczycielka matematyki z Łomży wspominała, że rodzice woleli milczeć niż mówić o przeszłości w Makowskich pod Burzynem. Udręczeni, po przejściach, czasem tylko między wierszami ktoś coś powiedział, a ona jako dziecko niektóre z nich zapamiętywała. Stąd wiedziała, że bracia dziadka by nie zostać wcielonym do carskiej armii, uciekli do Stanów Zjednoczonych. 

– Ojciec sprzedał ziemię i pierwszy Jan Makowski mógł wyjechać – wspomina. – Drugi nie miał za co pojechać, więc macocha sprzedała posag po rodzicach i również ruszył w podróż do swojego brata.

Janis Makowski z USA zaczęła szukać kontaktu i tak po latach rodzina znowu się poznała, a od 2014 roku organizuje wspólne zloty rodzinne nad stawem w Makowskich, w których uczestniczy 50-60 osób z polskiej i amerykańskiej części rodziny. W ten sposób okazało się, że w rodzinie Makowskich jest Li Makowski, profesor fizyki jądrowej, Jenis Makowski – nauczycielka matematyki i sportowiec, Krystyn Makowski – żołnierz armii amerykańskiej i Michael Makowski – artystka i organizatorka życia.

Dr Małgorzata Frąckiewicz z ŁTN-u im. Wagów przypomina, że w tej serii zaplanowano trzy tomy. Dwa z nich prezentowano w sobotę, ostatni ma się ukazać w połowie września. Pierwszy z nich zawiera trzy opracowania: rodu Kalinowskich z Podlasia, rodu Mościckich z Ziemi Wiskiej i drzewa genealogiczne opracowane przez profesora Bogusława Wojciechowskiego. 

Drugi tom to monografia wieloautorska, na którą składa się 21 artykułów, łącznie 702 dwie strony opracowania. Trzeci tom,  który ma wyjść we wrześniu, to pamiętnik Antoniego Górskiego z miejscowości Wagi.

„To będzie absolutny hit” – zapowiada badaczka, ponieważ ten pamiętnik napisała osoba predysponowana do opowiadania, z naturą pisarza i poety. 

„Ten tom będzie takim ukoronowaniem naszych działań. Bardzo mocno pokazuje tradycję, kulturę Ziemi Łomżyńskiej i to w wydaniu przedstawiciela drobnej szlachty łomżyńskiej, człowieka z ogromnym potencjałem, który skończył Uniwersytet Wileński, który był wykształconym i świadomym człowiekiem, a nie zapomniał o szacunku dla przodków, dla własnych rodziców, dla własnej przeszłości. Był patriotą związanym ze środowiskami narodowymi i wspomina między innymi tych wszystkich żołnierzy wyklętych, historie związane z tą ziemią. On te historię odkrył i myślę, że będzie to fascynująca lektura”.

Emigracja
Badania historii rodów ukazują emigrację jako zjawisko masowe przede wszystkim chłopów i ludności żydowskiej i głównie nastawioną na kierunek Stanów Zjednoczonych. Wyłania się obraz emigracji rodzin i to, że była ona ekonomiczna. Zdarzały się powroty, które później budowały tutaj potencjał ekonomiczny Łomży i  innych miasteczek i miast Ziemi Łomżyńskiej.

–  Była to emigracja ludzi z ogromnym potencjałem, którzy za tę wielką wodę z odwagą się wyprawiali, często sprzedając ostatnią koszulę – zauważa dr Frąckiewicz. 

Badaczka podkreśla, że byli to ludzie niezwykle odważni, zdeterminowani i otwarci. Ten potencjał przynieśli ziemi, która ich przyjęła i tam znaleźli warunki ekonomiczne do tego, żeby swoją siłą, swoim zaangażowaniem, swoją energią i swoją kreatywnością zbudować sobie dom, a później także dobrobyt materialny dla własnej rodziny.

– Bardzo często jest tak, że dzisiejsi potomkowie tych migrantów łomżyńskich, którzy tam zostali to są ludzie bardzo wykształceni, zajmują naprawdę świetne stanowiska – mówi Frąckiewicz. – Mało tego, w okresie międzywojnia ten narybek emigrancki z połowy XIX wieku, czy początku pierwszej połowy XIX wieku, był tak niezwykły, że ci ludzie znaczyli wiele w kręgach polityki amerykańskiej. Odkryliśmy potencjał patriotyzmu takiego faktycznego za którym stoi działanie, a nie pustosłowie, z którym mamy dzisiaj do czynienia. 

Jako przykład przywołuje reprezentantów armii Hallera, ludzi którzy tam zostali i swoją świadomością patriotyczną, wrażliwością dali życie pokoleniu, które do dzisiejszego dnia pamięta o postawach bohaterstwa, jest przywiązane do tej ziemi i wraca tutaj, szukając swoich korzeni. 

– To są niezwykli ludzie, niezwykłe biografie, niezwykłe biogramy, które nam się udało odkryć. Może one są czasami takie dwuzdaniowe ale to jest pamięć taka faktyczna o prostych ludziach, których byli z Ziemi Łomżyńskiej i to, że mieli odwagę wyprowadzić się za ocean. Mam taką energię, żeby tych ludzi wydobywać i opierając się na tych biogramach dawać świadectwo temu, jaki jest potencjał w tych ludziach z Polski B. Ci fizycy, prokuratorzy w Kanadzie, czy w Stanach Zjednoczonych, czy też potomkowie Żydów łomżyński w Urugwaju, to są ludzie którzy zajmowali niezwykłe eksponowane  stanowiska w świecie polityki, nauki, do dzisiejszego dnia tak jest. 

Jak zacząć prace genealogiczną?
Tym, którzy chcieliby zacząć badać swoje korzenie, odkrywać swoich przodków dr Małgorzata Frąckiewicz radzi, by zacząć od rozmowy z rodziną, z najbliższymi. Popytać skąd pochodzili poszczególne osoby, po kądzieli, czy po mieczu, a później szukać w archiwach. W przypadku historycznej Ziemi Łomżyńskiej bardzo pomocny może być materiał dostępny na stronie internetowej name.lomza.pl, który da sporo informacji i asumpt by dopytać, czy doszukać w źródłach. 

Partner strategiczny wydarzenia Województwo Podlaskie

Zgłoś naruszenie/Błąd