„Pacjent Przyroda”. Ważna konferencja naukowa w Krzemionkach

2 września 2023 roku w Muzeum Archeologicznym i Rezerwacie Krzemionki odbędzie się konferencja naukowa „Pacjent Przyroda. Możliwości i potrzeby tworzenia nowych obszarów chronionych w Polsce oraz ochrony obszarów istniejących”. Niniejsza konferencja ma być inauguracją corocznych, przyrodniczych konferencji, których organizatorem jest Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim oraz Stowarzyszenie Społeczno-Przyrodnicze M.O.S.T.

W ramach problemów konferencyjnych stawiamy pytania: czy potrzebna jest ochrona przyrody, czy możliwe jest tworzenie nowych obszarów chronionych, jak nimi zarządzać, czy obecne prawo nadąża za wyzwaniami dynamicznych zmian cywilizacyjnych, czy ochrona lokalnie ma znaczenie globalnie, co chronić, po co chronić?

Tylko 0,54 proc. powierzchni kraju objęte jest ochroną jako rezerwaty przyrody. Tylko 0,32 proc. powierzchni województwa świętokrzyskiego to rezerwaty przyrody. Mimo tego, że w naszym kraju wciąż znajduje się wiele unikalnych, przyrodniczo cennych, dobrze zachowanych obszarów, obejmowanie ich ochroną prawną napotyka rozmaite trudności.

Powoływanie nowych obszarów chronionych, przede wszystkich tych o najwyższym reżimie – parków narodowych i rezerwatów, ma szczególne znaczenie w kontekście takich globalnych zagrożeń, jak zmiany klimatyczne, presja ze strony gatunków inwazyjnych, szybkie tempo wzrostu populacji ludzkiej z dynamicznym rozwojem wszelkiej infrastruktury. Zjawiska te wspólnie tworzą system oddziaływań o charakterze sprzężenia zwrotnego, skutkiem czego na całym świecie notuje się nieznane dotąd tempo zaniku różnorodności biologicznej.

Ochrona najcenniejszych przyrodniczo miejsc, przede wszystkim starych, naturalnych lasów oraz wszelkich rodzajów mokradeł zaczyna mieć znaczenie nie tylko z punktu widzenia zachowania bioróżnorodności jako takiej, ale też jako warunek zachowania zdrowia i życia ludzi, czyli dotyczy zagadnień bezpieczeństwa i zdrowia publicznego.

Zarówno stare lasy, jak i mokradła nieleśne są naturalnym rezerwuarem wody, wiążą również dwutlenek węgla. Tym samym stanowią naturalną barierę chroniąca ludzi i inne ekosystemy oraz organizmy przed nieodległą perspektywą coraz intensywniejszych zjawisk atmosferycznych, w tym susz. Co za tym idzie obszary takie mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie gospodarki, także żywnościowej.

Muzeum Archeologiczne i Rezerwat Krzemionki, oddział Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim zarządza większością obszaru rezerwatu przyrody Krzemionki Opatowskie. Na Muzeum spoczywa obowiązek realizacji zapisów Planu Zadań Ochronnych obszaru Natura 2000 Krzemionki. Właśnie to miejsce nadaje się szczególnie dobrze do podejmowania wszelkiej problematyki związanej z długofalową, przemysłową działalnością człowieka w stale zmieniającym się przyrodniczo świecie.

Rezerwat jest częścią obszaru Natura 2000 Krzemionki, światowym obiektem dziedzictwa UNESCO jako komponent Krzemionkowskiego Regionu Pradziejowego Górnictwa Krzemienia Pasiastego, a jego fragment to Pomnik Historii ustanowiony przez Prezydenta Rzeczypospolitej.

Swój udział w konferencji zapowiedzieli naukowcy i działacze organizacji pozarządowych zajmujący się ochroną przyrody. Prelegenci będą reprezentować: Uniwersytet Gdański, Uniwersytet Łódzki, Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk, Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polską Akademię Nauk w Krakowie, Fundację Lasy i Obywatele oraz Fundację Dziedzictwo Przyrodnicze.

Muzeum Archeologiczne i Rezerwat Krzemionki, Sudół 135a, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski oddział Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim

Organizatorzy:
Muzeum Historyczno-Archeologiczne w Ostrowcu Świętokrzyskim

Stowarzyszenie Społeczno-Przyrodnicze M.O.S.T

Sponsor:

Formaster S.A.

Miejsce:

Muzeum Archeologiczne i Rezerwat Krzemionki, Sudół 135a, 27-400 Ostrowiec Świętokrzyski

oddział Muzeum Historyczno-Archeologicznego w Ostrowcu Świętokrzyskim

sobota 2 września 2023 r.,  godz. 9:00-19:00

Serdecznie zapraszamy do udziału. Oto szczegółowy program konferencji „Pacjent Przyroda. Możliwości i potrzeby tworzenia nowych obszarów chronionych w Polsce oraz ochrony obszarów istniejących”

Termin:

sobota 2 września 2023 r.,  godz. 9:00-19:00

Program:

9:00 Otwarcie konferencji

dr Andrzej Przychodni, dyrektor Muzeum //  Dominik Włudyga, prezes Stowarzyszenia M.O.S.T.

9:30-12:40 – wystąpienia – Część I i II

12:40-13:00 – przerwa kawowa

13:00-15:20 – wystąpienia – Część III

15:30-16:00 – obiad

16:10-16:30 – zamknięcie konferencji

16:30-19:00 – zwiedzanie neolitycznych kopalń

Wystąpienia:

Część I Człowiek i środowisko

9:30-10:00

dr Szymon Modzelewski (MH-A w Ostrowcu Świętokrzyskim)

Człowiek, przyroda i gatunki w starożytności. Relacje pomiędzy pierwszymi cywilizacjami a ich naturalnym środowiskiem

10:00-10:30

mgr Marta Julia Jagusztyn-Krynicka (Fundacja Lasy i Obywatele)

Ochrona przyrody nie tylko dla przyrodników, o budowaniu wspólnot i sojuszy

10:30 – 10:50 Dyskusja

Część II Potrzeby, możliwości i ograniczenia tworzenia obszarów chronionych

10:50-11:20

mgr inż. Piotr Klub (Fundacja Dziedzictwo Przyrodnicze)

Możliwość rozwoju sieci polskich parków narodowych

11:20-11:50

dr Łukasz Piechnik, dr hab. Łukasz Kajtoch, dr Dorota Horabik, dr Bogusław Binkiewicz (Instytut Botaniki im. W. Szafera, Polskiej Akademii Nauk w Krakowie)

Ochrona rezerwatowa w województwie małopolskim – czy jest wystarczająca?

11:50-12:20

mgr Łukasz Misiuna (MH-A w Ostrowcu Świętokrzyskim /Stowarzyszenie M.O.S.T.)

Propozycje utworzenia nowych obszarów chronionych i powiększenia istniejących w województwie świętokrzyskim

12:20-12:40 Dyskusja

12:40-13:00 przerwa kawowa

Część III Motywacje ochrony przyrody. Przedmioty czy podmioty ochrony?

 13:00-13:30  

dr hab., prof. IOP PAN Jan Urban (Instytut Ochrony Przyrody Polskiej Akademii Nauk)

Stanowiska geologiczne jako motywacje i przyczyny tworzenia obszarów chronionych – przykłady rezerwatów z regionu świętokrzyskiego i Ponidzia

13:30-14:00

dr Lech Buchholz (Świętokrzyski Park Narodowy), mgr Mateusz Sapieja (Stowarzyszenie M.O.S.T.)

Chrząszcze jako wskaźnik pierwotności i naturalności lasów oraz motywacja do ochrony rezerwatowej

14:00-14:30

dr hab. Mateusz Ciechanowski (Uniwersytet Gdański)

Nietoperze jako motywacja tworzenia obszarów chronionych. Czy nietoperze mogą być przedmiotem ochrony rezerwatu Krzemionki Opatowskie?

14:30 – 15:00

dr hab. Marcin Kiedrzyński, dr hab. Katarzyna M. Zielińska  (Uniwersytet Łódzki) 

Na skraju zagłady: wyzwania w ochronie małych i izolowanych populacji roślin

15:00 – 15:20 Dyskusja

15:30 – 16:00 obiad

16:10 – 16:30 zamknięcie konferencji

16:30 – 19:00 zwiedzanie neolitycznych kopalń krzemienia pasiastego

Konferencja została objęta patronatem honorowym Starosty Ostrowieckiego Marzeny Dębniak oraz Marszałka Województwa Świętokrzyskiego Andrzeja Bętkowskiego. Patronaty prasowe nad wydarzeniem objęły Miesięcznik Dzikie Życie, Magazyn Salamandra, TVP3 Kielce, Lokalna.TV, Radio Kielce, Radio Ostrowiec, Gazeta Ostrowiecka, Gazeta Wyborcza Kielce. STV.info oraz ROT Świętokrzyskie.

Sponsorem konferencji jest Formaster S.A., producent marki Dafi.