Turystyczne abecadło: A jak aster solny

W polskiej przyrodzie można natrafić na trzy rodzime gatunki astrów objęte ścisłą ochroną gatunkową: astra gawędkę – rosnącego na suchych murawach na niżu z wysoką zawartością wapnia, solnego – występującego głównie na wybrzeżu oraz alpejskiego – obecnego w Tatrach i Pieninach. Ponadto, w ogrodach często hoduje się różnorodne gatunki astrów pochodzące z Ameryki i Azji, które czasem samorzutnie rozprzestrzeniają się poza obszarami uprawy.

Wysoczyzna Elbląska zaskakuje tajemniczymi leśnymi ścieżkami i panoramicznymi widokami. Liczne szlaki piesze i rowerowe prowadzą przez najbardziej atrakcyjne turystycznie wzgórza między Elblągiem a Tolkmickiem, dlatego poświęcamy im cykl „Poznaj Wysoczyznę Elbląską od A do Z!”, który specjalnie dla naszych Czytelników tworzy zespół Parku Krajobrazowego Wysoczyzny Elbląskiej.

Słonolubna piękność

Aster solny jest także halofitem (słonoroślem), tzn. rośliną słonolubną rozwijającą się na silnie zasolonym podłożu. Słonorośla występują na świecie zarówno na stanowiskach mokrych (mokradła), jak i suchych (pustynie, półpustynie). Aster, jak i inne halofity, jest przystosowany do takich siedlisk: gromadzi wodę w mięsistych organach (liściach, łodydze) i jest w stanie wydalać nadmiar soli przez gruczoły wydzielnicze. Na polskim wybrzeżu Bałtyku aster solny rośnie głównie na nasłonecznionych stanowiskach w obrębie płaskich odcinków brzegu morskiego, na brzegach rzek i kanałów, znajdujących się w obszarze wpływu wód morskich i również na zasolonych brzegach wód śródlądowych.

Podlega ścisłej ochronie

Aster solny od 2004 roku objęty jest ochroną gatunkową. W Polskiej Czerwonej Liście Roślin (jeden z wykazów gatunków zagrożonych wyginięciem) został uznany za gatunek narażony z uwagi na silnie pofragmentowany obszar występowania i niewielką liczbę stanowisk (stanowiska na polskim wybrzeżu w województwie zachodniopomorski pomorskim i warmińsko-mazurskim, właśnie na brzegu Zalewu Wiślanego przy Wysoczyźnie Elbląskiej oraz rzadko w centralnej i wschodniej części kraju), a także obserwowane zmniejszanie się powierzchni i jakości siedlisk oraz liczby stanowisk. Zagrożenie tej rośliny wynika głównie z różnych form antropopresji takich jak osuszanie solnisk, umacnianie i zabudowa brzegów oraz brak zasilania wodami słonymi. Innym zagrożeniem jest zarastanie solnisk przez bardziej ekspansywne gatunki, szczególnie trawy. Aby zachować ten gatunek w Polsce, konieczne jest prowadzenie ochronny czynnej, czyli aktywnych działań w tym np. wykaszanie traw.

Hanna Kruk, Kamil Zimnicki
Park Krajobrazowy Wysoczyzny Elbląskiej

Tym tekstem rozpoczynamy tegoroczny cykl „Wysoczyzna Elbląska od A do Z”.

Zgłoś naruszenie/Błąd