UM Zgierz: Co warto zwiedzić w Zgierzu?

Miasto Tkaczy, Stary Młyn, Muzeum Miasta Zgierza, – a może Łaźnia Miejska? W Zgierzu nie brakuje miejsc, które można odwiedzić. Turyści, planujący wakacyjne wędrówki, a także mieszkańcy, którzy mają wolną chwilę na lepsze poznanie własnego miasta: do wszystkich kierujemy mini-przewodnik po obiektach, które naszym zdaniem stanowią zgierskie “must see”. A to znaczy, że trzeba je zobaczyć!

Bezwzględnie największą atrakcję architektoniczną Zgierza tworzą drewniane budynki Miasta Tkaczy – czyli park kulturowy utworzony w miejscu dawnej, XIX-to wiecznej osady tkackiej, nazywanej w tamtych czasach, a nawet i dziś, Nowym Miastem.

Park Kulturowy Miasto Tkaczy

Osada rzemieślniczych budynków, czyli właśnie owo Nowe Miasto (w odróżnieniu od rynku średniowiecznego Zgierza, na wschód od którego powstała) to nasze zabytkowe “oczko w głowie” i powód do dumy. Pieczołowicie odrestaurowane, drewniane domki przy ulicach: Długiej, Rembowskiego, Narutowicza stanowią żywy przykład tego, jak dwieście lat temu żyli i pracowali zgierscy rzemieślnicy. Domki tworzą bardzo rzadki w skali Europy układ urbanistyczny.

– W tym miejscu, w roku 2003, utworzony został park kulturowy, czyli zabytkowe miejsce, w którym (w odróżnieniu od skansenu) żyją i mieszkają ludzie – wyjaśnia Anna Małaczyńska, Pełnomocnik ds. Parku Kulturowego.

Spacerując po uliczkach Nowego Miasta można podziwiać świeżo odrestaurowane, drewniane budynki: proces ich renowacji jest ciągle kontynuowany, z wykorzystaniem finansowych środków zewnętrznych, nie obciążających budżetu gminy. Park Kulturowy to jednak nie tylko domy, ale przede wszystkim ludzie. W przekroju całego roku są tam organizowane różne wydarzenia, których celem jest popularyzacja idei ochrony tzw. dziedzictwa niematerialnego drewnianej części miasta. Jak zadbać o przechowanie w pamięci całej historii, obyczajów, tradycji, jakie wprowadziła do Zgierzu napływowa, wielokulturowa społeczność dwieście lat temu? Duch tamtej, burzliwej epoki, jest pośród drewnianych, malowniczych domków Miasta Tkaczy wyraźnie obecny.

Stary Młyn

Kilka kroków “pod górkę” od siedziby Parku Kulturowego Miasto Tkaczy znajduje się miejsce, które idealnie łączy zgierską tradycję z nowoczesnością. Stary Młyn powstał niemalże na fundamentach autentycznego młyna z początku XX wieku. Jeszcze dwa lata temu znajdowały się tam wyłącznie ruiny — dziś to wspaniała, tętniąca życiem, nowoczesna siedziba Miejskiego Ośrodka Kultury.

Miejsce szybko stało się nie tylko reprezentacyjną lokalizacją wszystkich ważnych wydarzeń z życia miasta (Zgierskie Forum Gospodarcze, konferencje, wizyty delegacji zagranicznych miast partnerskich) – ale też ulubionym domem spotkań młodych zgierzan. Działa tu kino, sala widowiskowa, galeria sztuki na najwyższym piętrze, kawiarenka oraz wypoczynkowa strefa relaksu w przestrzeni przed budynkiem. Wewnątrz znalazły swą lokalizację pracownie Miejskiego Ośrodka Kultury, w których podczas roku szkolnego prowadzone są regularnie zajęcia z różnych dziedzin.

Muzeum Miasta Zgierza

Na skraju parku kulturowego, u zbiegu ulic Barlickiego i Dąbrowskiego, znajduje się placówka muzealna uchodząca za jedną z najlepszych w całym województwie. Muzeum Miasta Zgierza warto odwiedzić przede wszystkim ze względu na “Kruszówkę” (niezwykle starannie odrestaurowane wnętrze domu zgierskich fabrykantów, czyli bogatszej warstwy społecznej, nazwane tak od nazwiska przemysłowego rodu Krusche) – ale także na inne ekspozycje stałe, od średniowiecznych początków Zgierza aż do współczesności.

Od maja 2023 roku czynna jest także druga siedziba muzeum, przy ul. Rembowskiego 3, w tak zwanym Domu Turysty. Znajduje się tam ciekawa ekspozycja zabytkowych lalek, organizowane są warsztaty, wystawy okolicznościowe, a w najbliższej przyszłości ma tam być również ulokowany punkt informacji turystycznej.

Centrum Konserwacji Drewna

Oto kolejne, niezwykłe miejsce na terenie parku kulturowego w Zgierzu (ul. Narutowicza 6), któremu sens nadają pasjonaci, zajmujący się renowacją zabytkowych, drewnianych mebli. Ktokolwiek tam wstąpi, może na żywo podglądać pracę niezwykłych rzemieślników, podziwiać kunsztownie wykonane i odnowione meble (nie tylko z epoki Biedermeier), porozmawiać z prawdziwymi ekspertami w tej dziedzinie.

Dom powstał w 1865 roku dla mistrza stolarskiego Juliusza Berendta, według projektu budowniczego powiatu łęczyckiego – Jana Karola Mertschinga. Budynek odpowiada ogólnemu schematowi domów tkaczy z I połowy XIX w. Na tle domów drewnianych wcześniejszego okresu wyróżnia go umieszczenie sieni przelotowej poza osią symetrii, dekoracje snycerskie w stylu neorokokowym oraz nietypowe połączenia narożników ścian zewnętrznych.

Centrum Kultury Dziecka

Trochę dalej, na ulicy Rembowskiego (pod numerem 17), w jednym z odrestaurowanych domów rzemieślniczych, znajduje się miejsce, do którego zgierzanie uwielbiają chodzić całymi rodzinami. Centrum Kultury Dziecka, bo o nim mowa, przez cały rok przedstawia najmłodszym zgierzanom i ich rodzicom bogatą ofertę spędzania wspólnie wolnego czasu. Świetnie odnajdują się w tej ofercie także placówki oświatowe.

Łaźnia Miejska

To jeden z najbardziej wdzięcznych i najciekawszych zabytków Zgierza. “Stara Łaźnia” mieści się przy ulicy Łęczyckiej. W tym roku (2023) nasza seniorka kończy 94 lata. Mimo sędziwego wieku nadal z powodzeniem służy mieszkańcom: czynny jest basen pływacki, do dyspozycji są sauny oraz grota solna. Nie tak dawno zakończona została renowacja zabytkowego obiektu. Niezwykły potencjał architektoniczny sprawia, że wnętrza Łaźni Miejskiej w Zgierzu często służą za plener artystom sztuki filmowej. Powstawały tu zdjęcia do znanych, pełnometrażowych filmów fabularnych, jak “CK Dezerterzy”, “Trójkąt Bermudzki”, “Limuzyna Deimler-Benz”, “Lekcja martwego języka” – a także seriali, jak “Osiecka”, “Komisarz Alex” czy “Belfer”, którego nowe odcinki mają powstawać w różnych lokacjach na terenie Zgierza.

Kościół Farny pw. Św.Katarzyny

Architektoniczny symbol Zgierza, dla podróżnych widoczny już z daleka. To dlatego, że kościół znajduje się na wzgórzu, wokół którego w średniowieczu powstała najstarsza część miasta. Zbudowana w stylu neogotyckim świątynia (lata 1910-30) to już czwarty kościół w miejscu, gdzie około 1161 roku erygowana została pierwsza parafia. Odwiedzając nasze miasto warto wstąpić, choćby na chwilę, do zgierskiej fary. W kościele znajduje się wiele wartościowych zabytków sztuki, z których najstarsze pochodzą z XVII w.

Mamy nadzieję, że przybliżyliśmy Państwu – choć w niewielkim skrócie – listę miejsc, które warto odwiedzić w Zgierzu. Z pewnością atrakcyjnych lokalizacji doświadczony globtroter znajdzie tu dla siebie znacznie więcej (są ciekawe zabytki funeralne na kilku cmentarzach zgierskich, warto też zobaczyć park miejski i wybrać się w gorący dzień na Malinkę). Być może okres wakacji, w którym zwykle dysponujemy większą ilością wolnego czasu, skłoni również samych zgierzan do spokojnego zapoznania się z lokalnymi atrakcjami. Wszak często, jak mówi przysłowie, cudze chwalimy, a swego nie znamy.