Zielistka roślina – sadzenie, uprawa i pielęgnacja zielistki

Nazywana „rośliną-pająkiem” zielistka jest niezwykła pod wieloma względami. Najbardziej charakterystyczny jest jej pokrój, w ramach którego młode roślinki zwieszają się z pędów rośliny matki niczym małe pajączki uciekające z gniazda. Jeśli dodać do tego wyjątkową łatwość uprawy i rozmnażania oraz walory zdrowotne, zielistka śmiało może pretendować do rankingu najbardziej praktycznych roślin pokojowych.

Zielistka w domowej uprawie, fot. BearFotos/Shutterstock

1. Zielistka – wymagania glebowe
2. Sadzenie i uprawa zielistki
3. Podlewanie i nawożenie zielistki
4. Rozmnażanie zielistki
5. Problemy w uprawie zielistki
6. Zielistka w domu
7. Najciekawsze odmiany zielistki

Zielistki to prawie 200 gatunków należących do rodziny szparagowatych i typowych dla tropikalnych stref Afryki, Azji i Ameryki. Wszystkie odznaczają się bujnymi rozetami długich, wąskich liści, ale w uprawie największą popularność zdobyła zielistka Sternberga (Chlorophytum comosum). Ta pochodząca z Południowej Afryki roślina w ciepłych klimatach bywa uprawiana w ogrodach jako gatunek okrywowy. W Polsce zimy musi bezwzględnie spędzać w ogrzewanych pomieszczeniach, ale na lato można ją wynieść na balkon lub taras.

Zielistka Sternberga ma bardzo charakterystyczny, gęsty pokrój przypominający kępę kostrzewy. Jej liście są długie (do 50 cm) i wąskie, a chociaż potrafią wznieść się 60 cm nad ziemię, rosną jednak przede wszystkim w dół – roślina na charakter typowo zwieszający. Bulwę korzeniową tworzą mięsiste białe kłącza sięgające nawet 10 cm.

Gdy przychodzi pora na kwitnienie, zielistka wypuszcza pędy kwiatowe, które kierują się ku ziemi i potrafią sięgać nawet 75 cm w dół. Na ich końcach w małych skupiskach rozwijają się delikatne biało-zielone kwiatki o sześciu wąskich płatkach. Na tych samych pędach z czasem pojawiają się małe roślinki, przypominające faktycznie zielone pajączki. W środowisku naturalnym, gdy tylko dosięgną gleby, zapuszczają w niej korzenie, tworząc nowe pokolenie zielistek.

Zielistki spotykane są w przyrodzie głównie na skraju dżungli. Podgatunki, które zapuszczają się nieco głębiej, mają wyraźnie szersze liście, aby zwiększyć powierzchnię akumulacji promieni słonecznych. Lubią też brzegi rzek, nad którymi tworzą często gęste skupiska. Ponieważ są tolerancyjne i rozmnażają się bardzo efektywnie, zielistki zadomowiły się w wielu cieplejszych regionach świata, gdzie sztucznie wprowadzono je do środowiska naturalnego – mowa np. o Bangladeszu i Zachodniej Australii.

Zielistka – wymagania glebowe

Tak naprawdę zielistka jest na tyle niewymagająca, że poradzi sobie w każdym typie gleby. Ponieważ jednak rośliny doniczkowe uprawiamy dla ich urody, warto zadbać, aby podłoże sprzyjało zdrowemu rozwojowi liści. W stanie naturalnym gatunek preferuje luźną, dobrze przepuszczalną ziemię ilastą. W donicy najlepsze efekty daje zmieszanie 2 części klasycznego substratu do roślin doniczkowych z 1 częścią perlitu oraz 1 częścią kory. Niesprzyjające są natomiast gleby o wysokiej kwasowości lub zasadowości, zwłaszcza te bardzo bogate w sole mineralne. Dobre rezultaty daje z kolei uprawa hydroponiczna z wykorzystaniem np. wermikulitu.

Jeśli chodzi o stanowisko, to idealne warunki dla zielistki panują w półcieniu. Roślina poradzi sobie co prawda nawet w pełnym cieniu, ale będzie wówczas rzadsza. Niewskazane jest też pełne, bezpośrednie słońce – liście łatwo ulegają na nim popaleniu. Podsumowując, zielistka Sternberga powinna więc stać w miarę jasnych pokojach, ale z daleka od okien wychodzących na zachód i południe.

Sadzenie i uprawa zielistki

Największą
uciążliwością w uprawie zielistki jest konieczność regularnego
przesadzania. Roślina nie czuje się bowiem zbyt dobrze w dużych
donicach, a jej korzenie dość intensywnie się rozrastają. Poleca się
więc raz na 1-2 lata przesadzić ją do pojemnika o 1/3 większego niż
aktualna bryła korzeniowa. Sygnałem do przesadzenia jest pojawienie się
końcówek korzeni w otworach drenażowych na dnie donicy.

Zielistkę
najlepiej jest uprawiać w plastikowych doniczkach z dużą ilością
otworów, które umieścimy w większej dekoracyjnej osłonce. Przesadzanie
przeprowadzamy zawsze na wiosnę, starając się jak najostrożniej
przetransportować roślinę z jednego pojemnika do drugiego. Dosypanego
podłoża nie uciskamy zbyt mocno.

Poza tym pielęgnacja wymaga
jedynie usuwania obumarłych lub zbrązowiałych liści. Jeśli roślina
wydaje się być osłabiona i kiepsko się rozwija, można również
profilaktycznie usunąć wszystkie młode roślinki zwieszające się na pędach. Pomoże to skierować energię na rozwój rośliny-matki.

Optymalna temperatura
uprawy to ok. 15-25 °C. W okresie zimowym zielistka przechodzi jednak w
stan połowicznego spoczynku. Można ją wówczas przestawić do
chłodniejszego pomieszczenia, ale tak, aby temperatura nie spadała w nim
nigdy poniżej 10°C.

Rozmnażanie zielistki, fot. Nadya Buyanowa/Shutterstock

Podlewanie i nawożenie zielistki

Zielistki jako rośliny z dżungli najchętniej rosłyby w stale wilgotnym podłożu. Nie powinno ono jednak być mokre! Przelewanie łatwo powoduje gnicie korzeni i jest najczęstszym błędem popełnianym przy uprawie tych pięknych roślin. Okazyjne przesuszenie szkodzi im znacznie mniej. W idealnym scenariuszu troskliwy ogrodnik regularnie kontroluje więc stan podłoża, a jeśli palec wetknięty do doniczki na głębokości 3-4 cm, natrafia na suchość, to znak, że należy iść po konewkę.

Tutaj jednak pojawia się mała uwaga. Zielistki są bardzo wrażliwe na fluor i chlor, które mogą pojawiać się w wodzie z kranu. Dla bezpieczeństwa rośliny należy więc podlewać wodą deszczową lub destylowaną, bądź przynajmniej odstaną przez co najmniej 24 godziny. Oprócz podlewania wodę warto wykorzystywać do spryskiwania całej zielistki delikatną mgiełką – nawet 2-3 razy w tygodniu.
Również nawożenie powinno być raczej umiarkowane. Niedostatek substancji odżywczych grozi słabym wzrostem, ale nadmiar prowadzi do brązowienia końcówek liści. W okresie wiosny i lata raz na miesiąc warto więc zasilić zielistkę uniwersalnym nawozem rozpuszczalnym w wodzie. Przy doborze dawek kierujmy się wskazówkami na opakowaniu w trakcie sezonu, korygując je w zależności o reakcji rośliny. Jesienią ani zimą nie należy nawozić wcale, a podlewanie warto mocno ograniczyć.

Rozmnażanie zielistki

Z jednej zielistki można łatwo wyprodukować dziesięć dalszych doniczek dla siebie i jeszcze obdarować sadzonkami rodzinę i znajomych. W dobrych warunkach roślina co roku wypuszcza bowiem wspomniane już potomstwo, które kusząco zwisa na pędach, aż prosząc się o zasadzenie. Gdy tylko więc dojrzysz, że na młodych roślinkach rozwinęły się 2-3-centymetrowe korzenie, odetnij je delikatnie od głównych pędów. W tej postaci możesz od razu umieścić je w doniczce z wilgotnym podłożem – nowa sadzonka jest gotowa i jeśli będzie mieć pod dostatkiem wilgoci, szybko rozwinie się w dojrzały okaz.

Alternatywnie bardzo duże i rozrośnięte zielistki można rozmnażać przez podział. W tym celu należy roślinę ostrożnie wyjąć z doniczki, położyć bokiem na dużej folii i rozerwać w miarę jak najsubtelniej na dwie części. Każdą sadzimy do oddzielnej donicy, a zaraz po posadzeniu podcinamy wszystkie liście.

Diagram przedstawiający korzyści z uprawy zielistki; opracowanie własne

Problemy w uprawie zielistki

Zielistce najbardziej szkodzi nadgorliwość. Zbyt dużo podlewania czy nawożenia zabije roślinę szybciej niż lata zaniedbań. Na przesadę pielęgnacyjną wskazują głównie brązowiejące końce liści – gdy tylko je zauważysz warto więc wstrzymać się z wodą i nawozami. Ponadto nadmiar nawożenia może skutkować intensywnym wzrostem liści kosztem produkcji pędów kwiatowych i młodych roślinek.
Jeśli chodzi o szkodniki, to najczęściej obserwowane są mszyce, mączliki oraz przędziorki. Oprócz samych insektów, które widać na liściach gołym okiem, niepokojącym objawem jest nalot na liściach, ich skręcanie, usychanie i opadanie. Oprysk środkami insektobójczymi powinien łatwo poradzić sobie z problemem.

Zielistka Sternberga, odmiana Variegatum, fot. Bozhena Melnyk/Shutterstock

Zielistka w domu

Jest co najmniej kilka powodów, dla których naprawdę warto uprawiać w domu zielistkę. Po pierwsze, trudno o bardziej tolerancyjną i wytrzymałą roślinę. Wybaczy zapominalstwo czy częste wyjazdy i nie wymaga dużo pracy ani specjalnego stanowiska. Po drugie, jej zwieszająca się struktura umożliwia ciekawą aranżację w wiszących koszykach, podpórkach montowanych na ścianach lub na piętrowych kwietnikach. W minimalistycznych wnętrzach jest wspaniałą ozdobą, która pomaga okiełznać nadmiar pustej przestrzeni. Jednocześnie, jej jasnozielone liście doskonale kontrastują z ciemną zielenią takich tropikalnych okazów jak juka, zamiokulkas czy monstera.

Posiadanie zielistki w domu ma jeszcze jedną ważną zaletę – poprawia jakość powietrza we wnętrzach. Badania prowadzone przez NASA (Clean Air Study) dowiodły, że pająkowata roślina efektywnie usuwa z powietrza formaldehyd czy ksylen, dwie groźne toksyny uwalniające się np. z niektórych mebli, farb czy lakierów. Naukowcy podkreślają jednak, że chociaż efekt zostało dowiedziony ponad wszelką wątpliwość, nie jest do końca jasne, jak dużo zielistek potrzeba, aby skutecznie przefiltrować powietrze w sypialni. Z tego puntu widzenia lepiej jest więc oczywiście mniej więcej doniczek!

Najciekawsze odmiany zielistki

Liście dzikiej zielistki Sternberga są całkiem zielone. W ofercie sklepów ogrodniczych najczęściej spotyka się jednak odmiany o bardziej interesującej kolorystyce. Najpopularniejsze to „Variegatum” o zielonych liściach z białym brzegami oraz „Vittatum” z kremową pręgą w środku liści. Poza tym atrakcyjnie prezentuje się odmiana „Ocean” – jasnozielona z białymi krawędziami oraz „Zebra” – ciemnozielona z żółtymi brzegami. Miłośnikom bardziej kreatywnych kształtów spodobać się może również kompaktowa „Bonnie” o skręcającym się fantazyjnie listowiu. Każdy znajdzie tu coś dla siebie!

Bibliografia

Reakcja

0%0Pozytywnie0%0Neutralnie 0%0Negatywnie

Twoje emocje

0%0Lubię to!

0%0Super0%0Ekscytujący 0%0Ciekawy0%0Smieszny0%0Smutny0%0Wściekły0%0Przerażony0%0Szokujący0%0Wzruszający0%0Rozczarowany0%0Zaskoczony

Co sądzisz?

0%0Prawda0%0Manipulacja0%0Fake news

0

0Ulub

Oryginalne źródło ZOBACZ