Osiemnaście dni, kilka miejscowości, wiele dworów, pałaców i jeden obóz koncentracyjny. W Gross-Rosen Gerhard von Richthofen, wnuk właściciela ziemi, na której powstał ten obóz, po raz pierwszy w życiu zmierzył się z tym miejscem, stanął twarzą w twarz z tym, co w nim zobaczył, i z jakże trudnym faktem z wielowiekowej historii tego szlacheckiego niemieckiego rodu.
Piękne i mroczne karty rodzinnej historii
Gerhard i Christina von Richthofenowie przyjechali do Polski w lipcu, by odwiedzić z kamerą i aparatem miejsca znaczące w historii przodków Gerharda. Rodzina von Richthofenów mieszkała na Dolnym Śląsku przez wiele stuleci wnosząc znaczący wkład w jego rozwój i mając ogromny wpływ na infrastrukturę. – Była to pierwsza podróż filmowa w ramach projektu męża, który chce nakręcić film dokumentalny o swojej rodzinie – opowiada Christina, towarzysząca Gerhardowi i dokumentująca jego pracę na fotografiach. – Dokument ma być gotowy w przyszłym roku, latem.
W ciągu osiemnastu dni para odwiedziła wiele miejsc, które pojawią się w filmie produkowanym przez studio Gerharda Centaurusfilm. Obejrzeli i sfilmowali dwory i pałace w Udaninie, Snowidzy, Bartoszówku i Targoszynie, a także tamtejsze kościoły i cmentarze. Zwiedzili też okoliczne miasta, w których ich przodkowie mieszkali i pracowali, takie jak Jawor, Legnica, Strzegom, Świdnica i Wrocław.
– Trudno ogólnie opisać wrażenia z tej wizyty, ponieważ te miejsca są tak różne – mówi Gerhard von Richthofen. – Widzieliśmy wiele dziedzictwa kulturowego, wiele wspaniałych starych budynków, piękne parki z bujną przyrodą i przyjaznymi ludźmi. Ale w niektórych miejscach napotkaliśmy również rozkład i zniszczenie. I zmierzyliśmy się z mroczną rzeczywistością Rogoźnicy, która należała do ziem mojego dziadka…
Wizyta w tym miejscu, przejście przez słynną bramę z napisem „Arbeit Macht Frei” (praca czyni wolnym), zwiedzenie muzeum, było dla Gerharda i Christiny trudną lekcją historii ludzkości, w której niechlubną rolę odegrał Georg, dziadek Gerharda.
Gross-Rosen – rozwiązaniem tajemnicy jest pamięć
Obóz koncentracyjny Gross-Rosen w Rogoźnicy uruchomiono w sierpniu 1940 roku. Do 1945 roku w nim i w jego kilkuset filiach rozsianych po całym Dolnym Śląsku było więzionych i zmuszanych do katorżniczej pracy, m.in. w kamieniołomach, 125 tysięcy więźniów z niemal wszystkich krajów europejskich, w większości byli to Żydzi, ale nie tylko. Około 40 tysięcy straciło w nich życie. Umierali wycieńczeni pracą, z głodu, w wyniku chorób lub zakatowani przez nazistowską załogę obozu.
Gerhard von Richthofen odwiedził obóz ze względu na związek tego miejsca z jego dziadkiem. To trudna część historii rodziny, ponieważ ziemia pod budowę obozu Gross-Rosen została wydzierżawiona przez nazistów od jego dziadka, Georga. W polskich źródłach powielana jest informacja, że rodzina nie wybaczyła Georgowi tego czynu do dnia jego śmierci w 1950 r. i Gerhard, zapytany o to, jest zdziwiony i wątpi w prawdziwość tej informacji. Bo czy Georg przekazał ziemię z własnej woli, czy został do tego nakłoniony, dziś nikt tego nie wie. Fakt jednak pozostaje faktem i jest to bardzo trudne doświadczenie dla całej rodziny von Richthofenów, która – co ważne – nigdy nie próbowała tego faktu przemilczeć i przez te wszystkie lata się z nim mierzy.
Wspomnieniowa podróż Christiny i Gerharda do Polski nie jest pierwszą, jaką odbyli członkowie rodziny von Richthofenów. W 1992 r. potomkowie tej mieszkającej przez wieki na Dolnym Śląsku niemieckiej szlachty przyjechali tu po raz pierwszy od zakończenia II wojny światowej. Odwiedzili 36 miejsc powiązanych z ich rodem, między innymi także Gross-Rosen, za którego istnienie czują się do dziś moralnie odpowiedzialni. Jej przedstawiciele złożyli tu wieniec z inskrypcją „Das Gehemnis der Erlősung heiβt Erinnerung” (pol. „Sekretem zbawienia jest pamięć”).
Jednym z miejsc, które znalazło się na trasie ich podróży, podobnie jak teraz na trasie podróży Christiny i Gerharda, był Targoszyn. Zwiedzili tamtejszy pałac i majątek, którego ostatnimi właścicielami byli Manfred i Luiza von Richthofenowie, a także wzięli udział w mszy w targoszyńskim kościele.
Spotkanie w Targoszynie z Fundacją Marysieńka
Dokument Gerharda to film biograficzny o rodzinie von Richthofenów od jej początków w XVI wieku do dziś. Nakręcił wiele godzin materiału w miejscach istotnych dla tej historii. Jednym z nich jest Targoszyn, dokąd małżeństwo dotarło 9 lipca, by spotkać się z Marią i Łukaszem Jurkami, założycielami Fundacji Marysieńka, która od trzech lat opiekuje się parkiem i pałacem. – Bardzo nam było miło gościć panią Christinę i pana Gerharda – mówi Łukasz Jurek, prezes fundacji. – Staramy się ze wszystkich sił ocalić ten piękny, zabytkowy pałac przez degradacją, więc każda osoba, która w jakiejkolwiek formie zaangażuje się w nasze działania, choćby nawet właśnie poprzez pokazanie tego miejsca, jest bardzo cenna.
Zapytaliśmy niemieckich gości Targoszyna, co myślą o pałacu i czy ich zdaniem Fundacji Marysieńka uda się doprowadzić do jego renowacji. – Nie jest łatwo na to odpowiedzieć, a my nie jesteśmy prorokami! – uśmiechają się Christina i Gerhard. – Ale spotkaliśmy bardzo zmotywowane osoby, które naprawdę chcą, aby tak się stało, a pomysły na połączenie galerii sztuki i projektów społecznych są świetne! Życzymy fundacji wszystkiego najlepszego i sukcesów.
Film, który kręci Gerhard, zostanie pokazany rodzinie i przyjaciołom, a zapewne także szerszej publiczności, jesienią przyszłego roku.
Tekst powstał w Fundacji Marysieńka ()
FOT. FUNDACJA MARYSIEŃKA
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS