Ten niewątpliwy, acz zróżnicowany autorytet Akwinaty zbadał z erudycją i przejrzyście opisał hiszpański dominikanin, o. Santiago Ramirez, w swym dziele „Autorytet doktrynalny św. Tomasza z Akwinu”. Książka ta składa się z artykułów publikowanych pierwotnie w amerykańskim periodyku „The Thomist”, wydanych następnie w 1952 r. w Salamance podług ich łacińskiego oryginału. Jej polski przekład z 2014 r., właśnie z łaciny, został w ostatnim czasie wznowiony nakładem oficyny DeReggio w wydaniu godnym obchodzonej rocznicy kanonizacji.
Nie rzecz jednak w estetycznej i praktycznej zarazem edycji, a w treści dzieła Ramireza. Otóż dominikanin, oprócz przedstawienia naukowego i kanonicznego autorytetu św. Tomasza z Akwinu, dokonał obszernego zestawienia rekomendacji tomizmu przez papieży, począwszy od Jana XXII po współczesnego mu Piusa XII, tj. od XIV do XX w. Ten pierwszy, w procesie kanonizacyjnym Tomasza, nadał ton całej tej serii laudacji, niespotykanej w przypadku żadnego innego doktora Kościoła: „Czemu szukać jego cudów? Uczynił tyle cudów, ile napisał artykułów w Sumie teologii”. Po drodze św. Pius V nazwał jego naukę regula certissima – „najpewniejszą regułą” doktryny chrześcijańskiej, zaś w dobie kryzysu modernistycznego (trwającego przecież do dziś, tyle że pod zmutowaną postacią), św. Pius X kategorycznie stwierdzał: „Główne punkty filozofii św. Tomasza nie mają być uznane jako opinie, o których można dyskutować w tą czy tamtą stronę, ale uważane jako podstawy na których nauka o rzeczach naturalnych i boskich jest zbudowana”. Potępiając neomodernistów Pius XII także się nie patyczkował: „Filozofia ta uznana i przyjęta przez Kościół broni, jako jedyna, autentycznej i prawdziwej wartości ludzkiego poznania, niewzruszonych zasad metafizyki i w końcu efektywnego poszukiwania każdej pewnej i niezmiennej prawdy. (…) Jest ona najskuteczniejsza ze wszystkich filozofii, aby zabezpieczyć podstawy wiary, jak też, aby przyjąć korzystnie i bez szkody owoce prawdziwego postępu”.
Specjalnie wybrałem kilka z bardziej kategorycznych cytatów z dzieła Ramireza, które modernistów akurat doprowadzają do szału, w którym majaczą o „ideologizacji Tomasza”, po to, aby w perspektywie zbliżającej się rocznicy w kilku zdaniach nakreślić ciągłość nauczania papieży w kwestii autorytetu św. Tomasza z Akwinu oraz jego aktualności i przydatności także współcześnie. Prawdą jest, jak mawiał sam Tomasz, że nie tyle liczy się kto, co powiedział, a jak się rzeczy mają… Ale właśnie: jeśli w jego przypadku Kościół stawia jego naukę tak wysoko na piedestale (choć nie bez zróżnicowania, Ramirez doskonale pokazuje te niuanse), to właśnie dlatego, że „tylko prawda jest ciekawa”, jak mawiał Mackiewicz, a Tomasz tę prawdę po prostu genialnie opisywał i nie mniej genialnie bronił, przede wszystkim na gruncie pryncypiów, którymi się kierując tomiści mogą także i dziś rozwijać zarówno filozofię, jak i teologię.
Nie chodzi bowiem w tomizmie o krępowanie inwencji czy narzucanie skostniałego systemu myśli, a o płodny i bezpieczny grunt do rozwoju. Cóż za kontrast z filozofią, która wyjałowiona przez kilka wieków sceptycyzmów i oderwanie od Objawienia ostatecznie unicestwia sama siebie, jak bezpardonowo konstatował hiszpański dominikanin: „Od czasów tzw. Renesansu, a zwłaszcza od Reformacji, «wielu upodobało sobie filozofować zgoła bez najmniejszego respektu dla wiary, żądając całkowitej swobody myślenia (a zarazem wzajemnie sobie ją sobie ofiarowując) według własnego upodobania i własnych zdolności». Od tej pory filozofia stopniowo przekształcała się w szkołę błędu, a sami filozofowie – w mistrzów argumentacji wymierzonej w prawdziwą wiarę. Szlachetna ta dyscyplina popadła w takie poniżenie, że w końcu zwróciła się przeciw samemu rozumowi i w ten sposób filozofia – jeśli można tak powiedzieć – zaczęła pożerać samą siebie. Tak oto spełniły się owe wielkie słowa Akwinaty: filozofia «tak długo jest mądrością, jak długo pozostaje poddana mądrości bożej; lecz gdy odchodzi od Boga, staje się głupotą»”.
Wracając do papieża, który Tomasza kanonizował, Jan XXII oznajmił: „niemożliwe jest aby jego nauczanie nie było cudowne, gdyż bardziej niż wszyscy inni doktorzy oświecił Kościół, a studiując jego naukę przez tylko jeden rok odnosi się większą korzyść niż studiując naukę innych przez całe swoje życie”. Książka ojca Ramireza, zestawiająca w jedną całość tego typu perły i objaśniająca różnorakie znaczenie autorytetu Akwinaty, jest jak najbardziej pożądaną lekturą na zbliżające się 700-lecie jego kanonizacji.
O. Santiago Ramirez OP, „Autorytet doktrynalny św. Tomasza z Akwinu”, DeReggio, Warszawa 2023, 392 s.
Zgłoś naruszenie/Błąd
Pozytywnie
Neutralnie 
Negatywnie
Lubię to!
Super
Ekscytujący 
Ciekawy
Smieszny
Smutny
Wściekły
Przerażony
Szokujący
Wzruszający
Rozczarowany
Zaskoczony
Prawda
Manipulacja
Fake news
Oryginalne źródło ZOBACZ
Dodaj kanał RSS
Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS