A A+ A++

Wzrost wynagrodzeń pracowników podmiotów medycznych w 2023 roku odbędzie się prawdopodobnie bez zmiany ustawy o najniższych wynagrodzeniach w podmiotach leczniczych, na skutek działania obowiązującego mechanizmu, który wiąże wysokości wynagrodzenia z wysokością przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym.

W związku ze zbliżającym się Lipcem i dużym zainteresowaniem tematem, odświeżamy informację o podwyżkach wynagrodzeń w sektorze ochrony zdrowia.

Ogólnopolski Związek Zawodowy Pielęgniarek i Położnych, skupiający środowisko pielęgniarek i położnych, zawiedziony brakiem zmian legislacyjnych, przedstawił obywatelski projekt nowelizacji ustawy o płacach minimalnych. Zgodnie z założeniami projektu wysokość współczynników miałaby zostać podniesiona, nastąpiłoby powiązanie wynagrodzenia z faktycznie posiadanymi kwalifikacjami, a pracodawcy otrzymaliby gwarancję przekazywania środków na pokrycie wzrostu minimalnego wynagrodzenia określonego ustawą w ramach systemu świadczeń zdrowotnych finansowanych ze środków publicznych.

 Podwyżki, bez zmian systemowych, utrwalą różnice płacowe wśród grupy zawodowej pielęgniarek i problemy związane z ustalaniem corocznego wzrostu wynagrodzenia pracowników niemedycznych.

Ustawa z dnia 8 czerwca 2017 roku o sposobie ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego niektórych pracowników zatrudnionych w podmiotach leczniczych (Dz.U 2017 poz. 1473 ze zm.; dalej: u.s.u.n.w. lub ustawa) określa sposób ustalania najniższego wynagrodzenia zasadniczego pracowników wykonujących zawody medyczne oraz pracowników działalności podstawowej, wprowadzając współczynniki pracy dla grup zawodowych według kwalifikacji wymaganych na danym stanowisku. 

Ustawa ta była wielokrotnie nowelizowana, m.in. w zakresie wysokości współczynników, grup zawodowych, zapisów dotyczących podwyższania wynagrodzenia pracowników niewykonujących zawodu medycznego.

Stawki wynagrodzenia za pracę lekarza. Najlepiej płacą ambulatoria, najmniej szpitale

Podwyżki w 2023 roku

 Zgodnie z art. 3a u.s.n.u.w. wynagrodzenia pracowników wykonujących zawód medyczny oraz pracowników działalności podstawowej, ulegają corocznemu podwyższeniu, jeżeli  zejdą poniżej wysokości najniższego wynagrodzenia zasadniczego stanowiącego iloczyn współczynnika pracy określonego w załączniku do ustawy i kwoty przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia brutto w gospodarce narodowej w roku poprzedzającym ustalenie, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej “Monitor Polski”. Z uwagi na fakt, iż przeciętne wynagrodzenie brutto wzrosło w 2022 roku (w stosunku do roku poprzedniego) niejako automatem, bez potrzeby nowelizacji ustawy, wzrośnie minimalne wynagrodzenie ustalone według mechanizmu określonego w u.s.n.u.w.

Podwyżki wynagrodzeń w zdrowiu. Ile będą zarabiali pracownicy ochrony zdrowia w 2023 r.?
Podwyżki wynagrodzeń w zdrowiu. Ile będą zarabiali pracownicy ochrony zdrowia w 2023 r.?

Ile zarobią lekarz, farmaceuta, stażysta, pielęgniarka, położna i inni pracownicy medyczni?

 Przeciętne miesięczne wynagrodzenie brutto w gospodarce narodowej w Polsce w 2022 r. wyniosło – jak ogłosił prezes GUS – 6346,15 zł, co oznacza iż najniższe wynagrodzenia obowiązujące od 1 lipca 2023 roku będą wynosiły:

l.p.

Grupa zawodowa

Współczynnik pracy

Wynagrodzenie od 1 lipca 2023 (zł)

Wzrost względem 2022 roku  (zł)

1

Lekarz albo lekarz dentysta ze specjalizacją

1,45

9.201,92

991,25

2

Farmaceuta, fizjoterapeuta, diagnosta laboratoryjny, psycholog kliniczny, inny pracownik wykonujący zawód medyczny inny niż określony w lp. 1, 3 i 4 z wymaganym wyższym wykształceniem na poziomie magisterskim i specjalizacją, pielęgniarka z tytułem zawodowym magister pielęgniarstwa albo położna z tytułem magister położnictwa z wymaganą specjalizacją w dziedzinie pielęgniarstwa lub w dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia

1,29

8 186,53

881,87

3

Lekarz albo lekarz dentysta, bez specjalizacji

1,19

7 551,92

813,51

4

Stażysta

0,95

6 028,84

649,44

5

Farmaceuta, fizjoterapeuta, diagnosta laboratoryjny, pielęgniarka, położna, technik elektroradiolog, psycholog, inny pracownik wykonujący zawód medyczny inny niż określony w lp. 1-4 z wymaganym wyższym wykształceniem na poziomie magisterskim; pielęgniarka, położna z wymaganym wyższym wykształceniem (studia I stopnia) i specjalizacją, albo pielęgniarka, położna ze średnim wykształceniem i specjalizacją

1,02

6 473,07

697,29

6

Fizjoterapeuta, pielęgniarka, położna, ratownik medyczny, technik elektroradiolog, inny pracownik wykonujący zawód medyczny inny niż określony w lp. 1-5 z wymaganym wyższym wykształceniem na poziomie studiów I stopnia; fizjoterapeuta, ratownik medyczny, technik analityki medycznej, technik elektroradiolog z wymaganym średnim wykształceniem albo pielęgniarka albo położna z wymaganym średnim wykształceniem, która nie posiada tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa lub dziedzinie mającej zastosowanie w ochronie zdrowia

0,94

5 965,38

642,60

7

Inny pracownik wykonujący zawód medyczny inny niż określony w lp. 1-6 z wymaganym średnim wykształceniem oraz opiekun medyczny

0,86

5 457,69

587,91

8

Pracownik działalności podstawowej, inny niż pracownik wykonujący zawód medyczny z wymaganym wykształceniem wyższym

1

6346,15

683,62

9

Pracownik działalności podstawowej, inny niż pracownik wykonujący zawód medyczny z wymaganym wykształceniem średnim

0,78

4 950,00

533,23

10

Pracownik działalności podstawowej, inny niż pracownik wykonujący zawód medyczny z wymaganym wykształceniem poniżej średniego

0,65

4 125,00

443,35

Trudności w stosowaniu nie stanowi jednak ustalenie wysokości wynagrodzenia. Kontrowersje i różnice interpretacyjne  budzi natomiast prawidłowe „zaszeregowanie” pracowników do jednej z grup zawodowych określonych w załączniku do ustawy. Problemy te, w związku z brakiem zmian merytorycznych ustawy, pozostają aktualne w 2023 roku.

Jak szeregować pielęgniarki i położne?

Tabela przedstawiona w załączniku do ustawy różnicuje wysokość współczynnika nawet w obrębie tego samego zawodu, w zależności od poziomu wykształcenia.  Pielęgniarka lub położna może zostać zakwalifikowana do jednej  z trzech grup:

  • grupa druga ze współczynnikiem 1,29
  • grupa piąta z współczynnikiem 1,02
  • grupa szósta ze współczynnikiem 0,94

W związku z kwalifikacją  do poszczególnej grupy zawodowej, pielęgniarki zaczęły wysuwać w stronę pracodawców roszczenia dwojakiego rodzaju:

Oni dyktują dziś warunki w szpitalach
Oni dyktują dziś warunki w szpitalach

Roszczenie o zakwalifikowanie do grupy drugiej

Pielęgniarki, które faktycznie posiadają wykształcenie magisterskie oraz specjalizację (taki rodzaj wykształcenia jest przewidziany w grupie drugiej ze współczynnikiem 1,29), a zostały przez pracodawcę zaszeregowane do grupy piątej lub szóstej z niższym współczynnikiem pracy, która „zarezerwowana” jest dla pielęgniarek z niższym wykształceniem żądają kwalifikacji do grupy drugiej. W ich ocenie samo posiadanie wykształcenia opisanego w grupie drugiej powinno implikować zaszeregowanie do grupy drugiej, a faktyczne zaszeregowanie ich do grupy niższej, łącznie z pielęgniarkami o niższych kwalifikacjach jest niezgodne z u.s.n.u.w. oraz niesprawiedliwie deprecjonuje posiadane kwalifikacje. W związku z powyższym, ta grupa wysuwa przeciwko pracodawcom roszczenia o zakwalifikowanie ich do grupy drugiej – stosownie do posiadanego wykształcenia.

Kolejne, sporne wzrosty wynagrodzeń w zdrowiu
Kolejne, sporne wzrosty wynagrodzeń w zdrowiu

Roszczenie związane z dyskryminacją płacową

Pielęgniarki, które zostały przyporządkowane przez pracodawcę do grupy piątej lub szóstej, nawet jeżeli grupa ta faktycznie pokrywa się z posiadanym przez nich wykształceniem, czują się dyskryminowane, w sytuacji gdy otrzymują niższe wynagrodzenie, a zakres i rodzaj wykonywanych obowiązków są tożsame jak pielęgniarek z grupy drugiej.  Pielęgniarki opierają roszczenia o wzrost wynagrodzenia  na art. 183c § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U.2022.1510 t.j.; dalej: k.p.), zgodnie z którym pracownicy mają prawo do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości.

Kwalifikacje wymagane czy posiadane?

Przyporządkowywanie pracowników do określonej grupy przez podmioty lecznicze podyktowane jest wykształceniem wymaganym na danym stanowisku – wymaganym przez sam podmiot leczniczy lub przepisy prawa – a nie wykształceniem faktycznie posiadanym przez pielęgniarkę.

Taka konstatacja wypływa nie tylko z samego tytułu tabeli stanowiącej załącznik do  ustawy (Grupy zawodowe według kwalifikacji wymaganych na zajmowanym stanowisku), ale została potwierdzona również przez Ministerstwo Zdrowia w piśmie DSW.0212.171.2021.MM z dnia 21 lipca 2021 r.:„ (…) Pracodawca (…) realizując postanowienia ustawy w zakresie kwalifikowania danego pracownika do właściwej grupy zawodowej, powinien brać pod uwagę wykształcenie, nie tyle posiadane, co wymagane na stanowisku (…)”.  Jednakże  pracodawcy, którzy stosując się do tej interpretacji obniżyli pielęgniarkom wynagrodzenia, muszą liczyć się z pozwami pielęgniarek. I tak Sąd Okręgowy w Łomży (sygn. akt III Pa 10/23), zajął stanowisko iż szpital (pracodawca) nie mógł obniżyć wynagrodzenia pielęgniarce, którą do czerwca 2022 roku kwalifikował według tytułu zawodowego magister pielęgniarstwa i tytułu specjalisty w dziedzinie pielęgniarstwa.

Jan Śpiewak: Polacy toną w alkoholu
Jan Śpiewak: Polacy toną w alkoholu

Czy kwalifikacje muszą mieć znaczenie przy ustalaniu wysokości wynagrodzenia?

Zgodnie z k.p. za pracę jednakowej wartości należy się taka sama płaca, w przeciwnym razie pracodawca narusza zasadę równego traktowania pracowników znajdujących się w podobnej sytuacji. Pielęgniarki kwalifikowane do grupy z niższym współczynnikiem pracy zarzucają pracodawcom, że powinny zarabiać tyle samo co pracownice kwalifikowane do grupy drugiej (bez względu na różnice w wykształceniu), bowiem zakres ich obowiązków i sposób ich realizacji jest identyczny.

W ocenie autora, różnicowanie wynagrodzeń ze względu na wykształcenie pozostaje co do zasady dozwolone (np. poprzez przyznawania dodatków do wynagrodzenia), ponieważ  wykształcenie stanowi kryterium obiektywne i niedyskryminujące i pracodawca ma prawo promować pracowników posiadających wyższe kwalifikacje. Jednakże orzecznictwo sądowe zmierza w kierunku uznania, iż dodatkowe kwalifikacje formalne (wyższe wykształcenie i szkolenie podyplomowe niewymagane dla pracy na danym stanowisku) mogą wpływać na wysokość wynagrodzenia konkretnych pracowników jedynie wówczas, gdy ich posiadanie przekłada się na różny sposób wykonywania przez pracy.

Ile zarobią pracownicy administracji w 2023r.?

Co z podwyżkami dla administracji?

Zgodnie z treścią art. 5 u.s.u.n.w.: w porozumieniu albo zarządzeniu określa się również zasady podwyższania wynagrodzenia osoby zatrudnionej w ramach stosunku pracy w podmiocie leczniczym, niewykonującej zawodu medycznego.

Jak wynikało z uzasadnienia do projektu ustawy zmieniającej, która wprowadziła powiązanie podwyżek dla pracowników nie wykonujących zawodu medycznego i nie będących pracownikami działalności podstawowej (m.in. administracja) ze średnim wzrostem wynagrodzenia w danym podmiocie w ustalonym okresie, nowelizacja ustawy z 26 maja 2022 miała spowodować, iż wynagrodzenia tych osób będą miały wysokość odpowiadającą adekwatnemu średniemu wzrostowi wynagrodzenia w danym podmiocie w ustalonym okresie. Dodatkowo w stanowisku Trójstronnego Zespołu do spraw Ochrony Zdrowia z dnia 5 listopada 2021 wyraźnie wskazano, że podwyżki dla tzw. pracowników niemedycznych mają zostać powiązane z podwyżkami dla pracowników medycznych i pracowników działalności podstawowej. 

 Ustawodawca nie określił jednak techniki podwyższania wynagrodzenia, wprowadzając jedynie ogólną formułę, na mocy której powiązano wynagrodzenia pracowników niemedycznych ze średnim wzrostem wynagrodzenia pracowników wykonujących zawód medyczny oraz działalności podstawowej innych niż pracownicy wykonujący zawód medyczny w danym podmiocie leczniczym. Doprecyzowanie zasad przyznawania wskazanej grupie pracowników podwyżek musi zostać dokonane w zawieranym porozumieniu lub zarządzeniu kierownika podmiotu leczniczego. W efekcie zasady wzrostu wynagrodzeń pracowników niemedycznych nadal pozostają nieweryfikowalne i niejednolite, a rok 2023 nie przyniesie zmian w tym zakresie.

Autorki: 

Katarzyna Fortak – Karasińska, Partnerka założycielka FK Legal;

Katarzyna Sikorska, Senior Lawyer FK Legal

Oryginalne źródło: ZOBACZ
0
Udostępnij na fb
Udostępnij na twitter
Udostępnij na WhatsApp

Oryginalne źródło ZOBACZ

Subskrybuj
Powiadom o

Dodaj kanał RSS

Musisz być zalogowanym aby zaproponować nowy kanal RSS

Dodaj kanał RSS
0 komentarzy
Informacje zwrotne w treści
Wyświetl wszystkie komentarze
Poprzedni artykułMichael Jordan kupił kosmiczny wóz. Prędkość maksymalna to prawie 500 km/h!
Następny artykułBIEG TURA JUŻ W NAJBLIŻSZĄ NIEDZIELĘ