“Zachwycał unikalnym talentem, szerokim wachlarzem umiejętności”. Wiesław Gołas spoczął na Starych Powązkach

Uroczystości pogrzebowe odbyły się w kościele św. Karola Boromeusza na warszawskich Starych Powązkach. Postanowieniem prezydenta Andrzeja Dudy “za wybitne zasługi dla kultury, za znaczący wkład w rozwój sztuki teatralnej i filmowej” Wiesław Gołas został pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wielkim Orderu Odrodzenia Polski.

Order w imieniu prezydenta przekazał na ręce małżonki zmarłego Marii Krawczyk-Gołas sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Wojciech Kolarski.

Prezydent skierował także list do uczestników uroczystości. “Z ciężkim sercem żegnam dzisiaj wybitnego artystę i wspaniałego człowieka. Uwielbianego przez publiczność, krytyków oraz całą społeczność twórców teatru, filmu, telewizji i estrady” – napisał.

Podkreślił, że “na aktorskim firmamencie zgasła gwiazda, która było punktem odniesienia zarówno dla młodych adeptów, jak i mistrzów tej profesji, szczególnie na polu arcytrudnej sztuki komedii”.

Wskazał, że “odszedł twórca o wielkiej wrażliwości i kulturze ducha, wierny etyce swojego zawodu, patriota i bojownik o wolną Polskę”. “Niegdyś żołnierz Szarych Szeregów, uczestnik brawurowych akcji podziemia niepodległościowego i więzień gestapo” – przypomniał w liście prezydent.

Ocenił, że “Wiesław Gołas zachwycał unikalnym talentem, szerokim wachlarzem umiejętności i zdumiewającą swobodą, z jaką poruszał się w różnych konwencjach, gatunkach i stylach swojego rzemiosła”.

Prezydent zacytował wypowiedź Aleksandra Bardiniego, który był przyjacielem Gołasa. “Zwracając się do kolegów reżyserów mawiał: Jeśli chodzi o Gołasa, to miałbym tylko jedną wskazówkę – nie przeszkadzać”.

“Dziesiątki przedstawień teatralnych, spektakli Teatru Telewizji i Radia, kabaretowych miniatur, filmów fabularnych i seriali było świadectwem pasji i oddania, z jakimi artysta wykonywał swój zawód” – podkreślił.

– Obaj pochodziliśmy z Kielc, gdzie Wiesław urodził się przed wojną a ja mieszkałem od zakończenia wojny, aż do zdania matury. W czasie okupacji Wiesław Gołas był członkiem Szarych Szeregów, aresztowany w 1944 roku, przeżył ciężkie śledztwo, więziony w tej samej celi, w której wcześniej przebywał jego ojciec, zamordowany przez hitlerowców – mówił na pogrzebie aktora Kumor. Zaznaczył, że “nawet te tragiczne wydarzenia nie zabiły w nim poczucia humoru”.

– Osobiście poznaliśmy się dosyć późno, bo dopiero w stanie wojennym, kiedy Kazimierz Dejmek zaangażował nas obu do Teatru Polskiego w Warszawie. Graliśmy razem w kilku sztukach i zbliżyliśmy się do siebie jako krajanie. Dejmek bardzo cenił Gołasa. Pamiętam taki w sumie dość przykry epizod, kiedy w czasie próby Wiesław zapomniał tekstu czy też zagubił się i stał bezradny, wtedy jeden z młodych aktorów wybuchnął śmiechem. Dejmek zareagował bardzo ostro: “Proszę przestać, trochę szacunku. Pan nigdy nie będzie takim aktorem, jak Gołas” – wspominał przedstawiciel ZASP.

Jak mówił, “Wiesiek uczył się tekstu z trudem, ale kiedy już go wykuł na blachę, pamiętał przez kilka lat” – Jestem przekonany, że teraz jesteś już u Pana, który nagrodzi cię za trudy życia i twoją sztukę, bo religia to miłość i radość, a ty dawałeś ludziom jedno i drugie. Dziękujemy ci za wszystko drogi Wiesiu za twoją pogodę ducha, twój optymizm, za twoją przyjaźń, serce i poczucie humoru. Odchodzisz spełniony zawodowo, uwielbiany przez tłumy i otoczony miłością bliskich. Na zawsze pozostaniesz z nami we wspomnieniach, anegdotach czy serdecznej pamięci” – powiedział Kumor.

Po mszy nastąpiło odprowadzenie ciała zmarłego do pobliskiego grobu rodzinnego.

Wiesław Gołas przyszedł na świat 9 października 1930 roku w Kielcach, choć oficjalnie w metryce urodzenia wpisano mu datę 4 października. W 1943 roku wstąpił go Szarych Szeregów, gdzie był najmłodszy z grupy. Rok później w trakcie jednej z akcji został aresztowany przez Gestapo. Zamknięto go w celi, w której wcześniej przebywał aresztowany przez Niemców jego ojciec. Był torturowany.

W okresie powojennym był studentem Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. Ukończył ją w 1954 roku. W tym samym roku zadebiutował w Teatrze Dolnośląskim w Jeleniej Górze rolą Papkina. Występował także na scenie stołecznych teatrów: Dramatycznego (1955-85) oraz Polskiego (1985-92). Jako Gil w “Paradach” Jana Potockiego, wyreżyserowanych w Teatrze Dramatycznym przez Ewę Bonacką, po występie w kwietniu 1959 w paryskim Teatrze Narodów doczekał się w prasie francuskiej następującej recenzji: “jeden z aktorów jest po prostu sensacyjny (nazywa się Wiesław Gołas) i umie wszystko: grać komedię – oczywiście, ale także śpiewać, tańczyć, grać pantomimę i pojedynkować się tak, jak nikt się na naszych scenach nie pojedynkuje”.

Stworzył ponad 120 ról filmowych, kabaretowych i telewizyjnych. Kojarzony był głównie z postaciami komediowymi m.in. Tomkiem Czereśniakiem z “Czterech pancernych i psa”, Przemysławem Stefanem Waldkiem z “Dzięcioła”, Robertem z “Żony dla Australijczyka” – i kreacjami kabaretowymi. W dorobku miał również ważne role dramatyczne, wśród nich tytułowego “Ogniomistrza Kalenia” w filmie Ewy i Czesława Petelskich.

Był współtwórcą kabaretu “Koń” oraz – w latach 1965-74 – gwiazdą kabaretu “Dudek”, w którym wykonywał słynne skecze m.in. “Ucz się Jasiu” i popularne piosenki: “Balladę o Dzikim Zachodzie”, “Tupot białych mew”, “W co się bawić” czy “W Polskę idziemy”. Popularność przyniosły mu występy w telewizyjnym Kabarecie Starszych Panów Jeremiego Przybory i Jerzego Wasowskiego (1959-66) oraz w Divertimentach (1966-67)- wykonywał tam m.in. piosenki “Upiorny twist”, “Kapturek 62”, “No co ja ci zrobiłem?”, “Podła”.

Zagrał także w rozrywkowym spektaklu telewizyjnym Aleksandra Bardiniego “Czytaj Szekspira” w 1962 roku, u Wandy Laskowskiej w pantomimie “Mandagora” (1963) i w parodii “Hamleta” (1967) w reżyserii Witolda Fillera. Wziął udział w widowisku Olgi Lipińskiej “Jadą komedianci” (piosenki kabaretu “Semafor” z Pragi, 1967) i w cyklicznych programach rozrywkowych, m.in.: “Miks” i “Z kobietą w tytule” w reżyserii Olgi Lipińskiej (1963-66).

W 1995 roku powstał film “100 Filmów z Wiesławem Gołasem” Tadeusza Pawłowicza. W tym samym roku Gołas zagrał ostatnią rolę – w “Szabli od komendanta” Jana Jakuba Kolskiego. W lutym 2015 roku zdecydował się zakończyć karierę aktorską.

W październiku ubiegłego roku przeszedł udar. Cztery miesiące później jego żona Maria Krawczyk-Gołas wyjawiła, że aktor czuje się dobrze, ale ma problemy z mówieniem. 4 września znów trafił do szpitala. Zmarł w czwartek 9 września. Miał 90 lat.